Сусветны дзень памяці ахвяр СНІДу
15.05.2024Штогод у трэцюю нядзелю мая прынята ўспамінаць людзей, якія памерлі ад СНІДу. Гэта робіцца ў тым ліку і для таго, каб прыцягнуць увагу сусветнай грамадскасці да праблем хворых СНІДам і носьбітаў ВІЧ-інфекцыі, а таксама да распаўсюду гэтага захворвання ў свеце.
Упершыню Сусветны дзень памяці ахвяр СНІДу (World Remembrance Day of AIDS Victims) адзначылі ў амерыканскім Сан-Францыска ў 1983 годзе. Праз некалькі гадоў з'явіўся знак руху супраць гэтай хваробы. Ім стала чырвоная стужачка, прышпіленая да адзежы, а таксама рознакаляровыя палотны - квілты, пашытыя са шматкоў тканіны ў памяць пра мноства людзей, якія памерлі. Гэтыя атрыбуты прыдумаў у 1991 годзе мастак Фрэнк Мур. І ў наш час у Сусветны дзень памяці ахвяр СНІДу актывісты гэтай акцыі і проста неабыякавыя людзі прымацоўваюць да сваёй адзежы чырвоныя стужачкі.
Паводле статысткі Сусветнай асацыяцыі аховы здароўя, на планеце жыве больш 42 мільёнаў чалавек, інфікаваных вірусам имунадэфіцыту (ВІЧ), і кожны дзень гэта лічба павялічваецца яшчэ на 14-15 тысяч. Большасць ВІЧ-інфікаваных - маладыя людзі ва ўзросце да 30 гадоў. За апошнія 25 гадоў ад СНІДу памерла каля 25 мільёнаў чалавек.
Каля 2/3 усіх захварэлых СНІДам жывуць у Афрыцы. Па меркаванні некаторых навукоўцаў, на "чорным кантыненце" кожны трэці сталы чалавек інфікаваны ВІЧ; ёсць краіны, дзе вірусам заражана больш 90% усяго насельніцтва.
За апошнія 25 гадоў ад СНІДу памерла каля 25 мільёнаў чалавек…
Менавіта ў Афрыцы, як мяркуюць медыкі, СНІД з'явіўся ўпершыню. Лічыцца, што людзі заразіліся ім ад зялёных малп. Першыя згадванні пра СНІД з'явіліся ў 1980-х, і неўзабаве гэта захворванне сталі зваць "чумой XX стагоддзя".
У трэцюю нядзелю мая людзі ва ўсім свеце ўспамінаюць родных, блізкіх, проста знаёмых, якія памерлі ад СНІДу. Актывісты руху супраць распаўсюду ВІЧ праводзяць лекцыі і іншыя асветніцкія мерапрыемствы, накіраваныя на тое, каб папярэдзіць людзей пра рыск інфікавання і навучыць іх пазбягаць небяспекі. Таксама праводзіцца нямала памятных і дабрачынных акцый па ўсім свеце.
СНІД - стан, якое развіваецца на фоне ВІЧ-інфекцыі (вірус імунадэфіцыту) і што характарызуецца з'яўленнем аднаго ці некалькіх захворванняў, аднесеных да СНІД-індыкатарным.
Крыніцай ВІЧ-інфекцыі з'яўляюцца людзі, інфікаваныя ВІЧ на любой стадыі захворвання, у тым ліку ў інкубацыйным перыядзе.
ВІЧ-інфекцыяй можна заразіцца:
пры палавых кантактах без выкарыстання прэзерватыва;
пры выкарыстанні шпрыца (іголкі, раствора), якім карыстаўся ВІЧ-інфікаваны;
пры пераліванні заражанай крыві;
пры родах - дзіця можа заразіцца ад маці;
пры кармленні дзіцяці грудзьмі, калі маці - носьбіт віруса.
Як НЕ перадаецца ВІЧ-інфекцыя?
пры поціску рукі і дакрананні;
пры пацалунку;
пры карыстанні адной посудам;
пры кашлю або чханні;
праз пасцельную бялізну ці іншыя асабістыя рэчы;
пры карыстанні грамадскім прыбіральняй;
праз укусы казурак.
Як пазбегнуць заражэння ВІЧ?
Нягледзячы на ўсё большае пашырэнне эпідэміі ВІЧ, заражэння можна пазбегнуць. Правілы профилактыкі простыя, але надзейныя. Каб цалкам засцерагчы сябе ад захворвання, досыць:
карыстацца прэзерватывамі пры палавых кантактах;
карыстацца стэрыльнымі медыцынскімі інструментамі.